GIỚI THIỆU

Mọi người đều mong muốn thành công. Nhưng điều gì khiến người này thành công còn người khác thất bại? Trước hết, thành công được định nghĩa như thế nào? Trong khi một số người cho rằng họ đã đạt được thành công về mặt tài chính, thì những người khác lại có thể cảm thấy trống rỗng trong các lĩnh vực khác của cuộc sống như trong các mối quan hệ hoặc trong việc phát triển hiệu quả cá nhân.

Thông qua nghiên cứu 200 năm văn học, Covey nhận thấy khái niệm thành công đã thay đổi đáng kể theo thời gian. Trong khi trước năm 1920, thành công dựa trên các giá trị đạo đức như tính chính trực, sự khiêm tốn và lòng dũng cảm, thì ngày nay, thành công phụ thuộc nhiều hơn vào các giá trị cá nhân như hình ảnh công chúng, thái độ và tính cách. Để tìm thấy thành công thực sự và tạo ra sự thay đổi thực sự, bạn sẽ không thể đi tắt. Thay vào đó, bạn cần giải quyết những vấn đề tiềm ẩn và cho phép bản thân thay đổi tư duy, thay đổi bản chất và áp dụng bảy thói quen của người thành đạt.

Chương 1: Nguyên tắc và Quy tắc

7 Thói quen của người thành đạt bắt đầu bằng việc hướng nội và bắt đầu từ bên trong. Xã hội ngày nay, chúng ta cố gắng xây dựng cuộc sống trên mạng xã hội nhằm mục đích thể hiện hạnh phúc và gần như hoàn hảo. Và vì mạng xã hội chỉ là một đoạn phim ngắn về cuộc sống của một người, chúng ta có thể thấy mình đang thay đổi vẻ bề ngoài trong khi nội tâm vẫn đang vật lộn. Stephen Covey yêu cầu độc giả suy nghĩ về những gì họ coi trọng nhất trong cuộc sống, và tưởng tượng nếu tất cả mọi thứ bị lấy đi vào ngày mai, bạn sẽ mong muốn điều gì nhất? Liệu những người theo dõi trên mạng xã hội có nằm trong danh sách đó không? Chắc là không.

Vậy làm thế nào để xác định các giá trị này có thể giúp bạn cải thiện cuộc sống? Bằng cách cải thiện bản thân từ bên trong. Trước khi bạn có thể thay đổi cuộc sống của mình, bạn phải nỗ lực đào sâu bên trong bản thân và xác định những thói quen và hệ thống niềm tin cơ bản của mình. Những nguyên tắc này là cốt lõi của tính cách bạn và đóng vai trò như la bàn hướng dẫn bạn đi tới mục tiêu. Có lẽ các nguyên tắc của bạn là các khái niệm như công bằng, trung thực và chính trực. Đây là những nguyên tắc phổ biến hướng dẫn hành động của chúng ta và dẫn đến thành công; tuy nhiên, các nguyên tắc như ích kỷ và lừa dối có thể dẫn đến thất bại. Nguyên tắc là quy luật tự nhiên, và bạn gặt hái những gì bạn gieo; do đó, điều quan trọng là phải suy nghĩ về các nguyên tắc cốt lõi của bạn và xác định xem la bàn tính cách của bạn có đang hoạt động cùng với tự nhiên hay chống lại nó.

Tương tự như việc đi theo bản đồ của một thành phố để định hướng, chúng ta tuân theo các quy tắc của mình để hướng dẫn chúng ta trong cuộc sống. Quy tắc (paradigm) là nền tảng chủ quan về cách chúng ta nhìn nhận thế giới xung quanh. Mọi thứ chúng ta hiểu về thế giới được hình thành bởi các quy tắc của chúng ta. Chẳng hạn, một người có quy tắc tiêu cực sẽ coi ngày mưa là u ám và bất tiện trong khi đi lại cả ngày, nhưng một người có quy tắc tích cực sẽ coi ngày mưa là cơ hội để phát triển và cung cấp cho thiên nhiên nguồn dinh dưỡng cần thiết để tồn tại.

Thay đổi quy tắc của chúng ta là điều cần thiết khi muốn tạo ra những thay đổi lâu dài. Một khi chúng ta thay đổi quy tắc của mình, thì chúng ta có thể thay đổi tính cách, thói quen và hành vi của mình. Sự thay đổi tính cách này là lý do tại sao việc nhận ra và theo dõi các quy tắc của riêng bạn là điều quan trọng để bạn có thể tìm ra những quy tắc nào đang cản trở bạn đạt được mục tiêu của mình. Tác giả Stephen Covey đã trải qua một sự thay đổi quy tắc vào một buổi sáng trên tàu điện ngầm ở New York, một khung cảnh yên bình, nơi hầu hết mọi người đang đọc sách hoặc nhắm mắt nghỉ ngơi. Bỗng nhiên, một người đàn ông bước vào cùng những đứa con ồn ào lập tức phá vỡ sự yên bình và thanh thản. Bực bội vì điều này, Covey hỏi người đàn ông đó liệu anh ta có thể kiểm soát con mình không. Người đàn ông, mệt mỏi và kiệt sức, trả lời rằng ông ta nên làm điều gì đó nhưng vợ ông vừa qua đời một giờ trước đó và tất cả bọn họ đều đang trong tình trạng sốc.

Quy tắc của Covey nhanh chóng chuyển từ khó chịu và bực bội sang lòng trắc ẩn với mong muốn giúp đỡ. Vì vậy, bạn thấy đấy, sự thay đổi quy tắc có thể thay đổi cách nhìn nhận của bạn về một tình huống và trong khi không phải tất cả các thay đổi sẽ diễn ra ngay lập tức như Covey đã trải qua trên tàu điện ngầm sáng hôm đó, nhưng mỗi thay đổi đều có thể tạo ra một sự thay đổi mạnh mẽ trong cuộc sống của bạn.

Do đó, không giống như mạng xã hội, nơi bạn có thể cố gắng che giấu khuyết điểm và sự không hoàn hảo của mình, cuốn sách này sẽ giúp bạn xác định những phẩm chất đó. Một khi bạn xác định được những vấn đề lớn nhất trong cuộc sống của mình, bạn sẽ có thể nhìn nhận vấn đề từ các góc độ khác nhau và tìm ra điểm yếu của chúng. Bằng cách làm việc từ bên trong và thay đổi thói quen, bạn có thể cải thiện cuộc sống của mình.

Chương 2: Thói quen 1 – Chủ động (Be Proactive)

Hãy tưởng tượng cuộc sống chỉ là một cuốn sách với những trang giấy trắng. Nếu bạn có cơ hội viết nên câu chuyện của riêng mình, bạn muốn nó nói lên điều gì? Nếu cuộc sống của bạn kết thúc ngày hôm nay, cuốn sách sẽ chứa đựng những gì? Liệu cuốn sách có chứa đựng những câu chuyện về một người không đạt được gì vì bạn là nạn nhân của môi trường xung quanh? Hay cuốn sách sẽ chứa đựng những câu chuyện về một người đã hành động bất chấp môi trường vật chất của họ?

Đây là nơi chúng ta có nguyên tắc đầu tiên. Nguyên tắc trách nhiệm (ownership). Chúng ta có thể kiểm soát cuộc sống của mình. Thật dễ dàng để đổ lỗi cho người khác về tình trạng cuộc sống của chúng ta, nhưng điều đó trở nên vô ích. “Đó không phải lỗi của tôi” và “Tôi không thể kiểm soát những gì đã xảy ra” là những cụm từ thông thường mà chúng ta nói khi thấy mình rơi vào tình huống khó khăn, nhưng khi chúng ta bắt đầu chịu trách nhiệm về cuộc sống của mình, chúng ta áp dụng một nguyên tắc mới và thế giới của chúng ta bắt đầu thay đổi. Nguyên tắc trách nhiệm buộc chúng ta phải thừa nhận rằng chúng ta đã buông thả bản thân, nhưng nó cũng buộc chúng ta phải thừa nhận những thành công trong cuộc sống của mình. Sự thay đổi nhận thức này bắt đầu thói quen đầu tiên: chủ động (be proactive).

Những người chủ động sẽ hành động. Họ chủ động phản hồi trong cuộc sống và nhận trách nhiệm. Ví dụ, những người chủ động không đợi chẩn đoán bệnh mới thay đổi lối sống lành mạnh. Họ không đợi sếp hướng dẫn, thay vào đó, họ xác định vấn đề và đưa ra giải pháp. Họ chủ động lắng nghe những người trong cuộc sống của họ và không đợi đến khi xảy ra tranh cãi mới bắt đầu giao tiếp hiệu quả.

Để giúp bạn xác định sự khác biệt giữa người chủ động và người phản ứng, hãy tưởng tượng một Vòng tròn Lo lắng (Circle of Concern). Vòng tròn này đại diện cho tất cả những điều bạn lo lắng. Có thể bạn đang lo lắng về việc thanh toán hóa đơn hoặc bay qua đất nước. Bên trong Vòng tròn Lo lắng là Vòng tròn Ảnh hưởng (Circle of Influence) đại diện cho tất cả những gì bạn có thể làm được. Những người phản ứng tập trung vào Vòng tròn Lo lắng, không giống như những người chủ động tập trung vào Vòng tròn Ảnh hưởng.

Bằng cách tập trung vào những thứ họ có thể thay đổi, những người chủ động thu hẹp Vòng tròn Lo lắng của họ. Một cách để bắt đầu nhận trách nhiệm là thông qua ngôn ngữ. Người chủ động sử dụng những từ như “Tôi sẽ,” “Tôi có thể” và “Tôi thích,” trong khi những người phản ứng sử dụng “Tôi không thể,” “Tôi phải” và “Giá như.” Những người phản ứng tin rằng họ không chịu trách nhiệm về hành động và lời nói của mình. Vì vậy, thay vì nói những điều như “anh ấy khiến tôi rất tức giận,” hãy chuyển trọng tâm của bạn sang “Tôi kiểm soát cảm xúc của riêng mình” và bắt đầu chuyển đổi phản ứng thành chủ động.

Một khi bạn nhận ra rằng mình có một cuốn sách trắng để viết, bạn có thể bắt đầu điền vào những gì bạn muốn nó nói. Tập trung vào việc tìm giải pháp thay vì đổ lỗi cho các nguồn bên ngoài về những vấn đề của bạn, và bắt đầu thay đổi cách bạn phản ứng với những vấn đề trong cuộc sống. Chịu trách nhiệm, nhận quyền sở hữu và bắt đầu lấp đầy các trang sách của bạn với những câu chuyện về một người đã hành động.

Chương 3: Thói quen 2 – Bắt đầu với mục tiêu cuối cùng (Begin With the End in Mind)

Hãy tưởng tượng bạn đang xây dựng một ngôi nhà từ đầu. Bạn sẽ bắt đầu quá trình này như thế nào? Trước tiên, bạn sẽ hình dung ngôi nhà trông như thế nào, phải không? Bạn xác định bố cục của ngôi nhà và sau đó tính toán mọi chi tiết. Sau đó, công nhân xây dựng sẽ tuân theo bản thiết kế để bắt đầu xây dựng. Nếu không có bản thiết kế này, những sai lầm nào có thể mắc phải? Có lẽ họ quên một yếu tố chính, giống như cầu thang! Bây giờ, hãy tưởng tượng cuộc sống của bạn như một bản thiết kế. Mục tiêu cuối cùng của bạn là gì? Bạn muốn đạt được điều gì? Lập kế hoạch là cần thiết cho sự thành công của bất kỳ dự án nào, bao gồm cả cuộc sống của bạn. Đây là nơi Nguyên tắc Hướng dẫn (Principle of Direction) xuất hiện.

Để bắt đầu với mục tiêu cuối cùng, bạn cần có định hướng. Giống như việc xây dựng một ngôi nhà, định hướng là cần thiết để thành công. Những người hiệu quả không chỉ chăm chỉ làm việc và mong đợi thành công đến với họ, thay vào đó, họ có một định hướng trong cuộc sống. Nhưng làm thế nào bạn có thể tìm thấy hướng đi đó? Chà, bạn có thể bắt đầu bằng cách tưởng tượng ba mươi ngày kể từ bây giờ bạn bè và gia đình bạn đang tham dự đám tang của bạn. Bạn muốn những người đó nói gì về bạn? Họ đang nói gì về cách bạn sống cuộc sống của mình? Bằng cách xác định những gì bạn muốn bạn bè và gia đình nói về mình, bạn sẽ nhận ra cuộc sống của bạn xoay quanh điều gì. Có lẽ bạn coi trọng gia đình, tiền bạc, công việc hoặc thậm chí là bản thân. Bằng cách tưởng tượng về cái chết, bạn có thể xác định cách bạn muốn sống.

Khi trả lời những câu hỏi này, bạn tạo ra Tuyên bố Sứ mệnh Cá nhân (Personal Mission Statement) – bước đầu tiên để thực hiện thói quen 2. Tuyên bố sứ mệnh của bạn được cho là đóng vai trò như một la bàn để hướng dẫn bạn thực hiện các bước cần thiết để đảm bảo thành công và hạnh phúc cá nhân. Tuy nhiên, việc viết tuyên bố sứ mệnh không phải là điều gì đó có thể hoàn thành chỉ sau một đêm, nó cần có thời gian, sự kiên nhẫn và tự kiểm tra sâu sắc. Tương tự như việc viết một bản thiết kế, bạn có thể sẽ cần phải viết lại nhiều lần.

Nếu bạn tưởng tượng tuyên bố cá nhân của mình như bản thiết kế của cuộc đời, bạn có thể bắt đầu hành động với mục đích và ý định. Giống như mỗi viên gạch có một mục đích trong việc xây dựng ngôi nhà, hành động của bạn nên có mục đích để giúp bạn đạt được mục tiêu cuối cùng.

Chương 4: Thói quen 3 – Ưu tiên việc quan trọng (Put First Things First)

Bây giờ bạn đã xác định được các giá trị và nguyên tắc của mình, làm thế nào để bạn có thể bắt đầu hành động và sống theo những nguyên tắc đó? Bằng cách kết hợp Thói quen 3: Ưu tiên việc quan trọng (Put First Things First).

Bạn đã bao nhiêu lần lên lịch cho cả tuần, nhưng cuối cùng lại lãng phí thời gian vào những thứ không quan trọng? Bạn cảm thấy như mình không thể kiểm soát được vô số cuộc gọi điện thoại, cuộc họp và sự gián đoạn hàng ngày cản trở bạn đạt được mục tiêu thực sự. Có lẽ bạn cố gắng kết hợp các kỹ năng quản lý thời gian, nhưng nhận thấy rằng hầu hết các kỹ thuật đều tập trung vào hiệu quả chứ không phải hiệu suất. Vậy làm thế nào để bạn thay đổi điều này? Bằng cách ưu tiên và đảm bảo các nhiệm vụ quan trọng nhất được thực hiện trước. Đặt mọi thứ khác sang một bên và thực hiện các nhiệm vụ đó sau.

Mặc dù điều này có vẻ dễ dàng, bạn có thể thấy rằng bạn gặp khó khăn trong việc xác định nhiệm vụ nào quan trọng và nhiệm vụ nào là lãng phí thời gian. May mắn thay, Covey có một công cụ để giúp bạn tìm ra điều đó. Ma trận Quản lý Thời gian (Time Management Matrix) hiệu quả hơn nhiều so với việc chỉ tạo một danh sách việc cần làm. Bằng cách phân loại các nhiệm vụ của bạn thành cấp bách và quan trọng, bạn tạo ra một ma trận 2 x 2.

Phần 1: Cấp bách và Quan trọng

Tập trung vào các nhiệm vụ vừa cấp bách vừa quan trọng. Mặc dù đây có vẻ là một ô quan trọng, nhưng nó dành nhiều hơn cho các nhiệm vụ nằm ngoài tầm kiểm soát của chúng ta như khủng hoảng cần được xử lý ngay lập tức. Một dự án sắp đến hạn hoặc ngôi nhà bị cháy đều có thể phù hợp với ô này.

Phần 2: Quan trọng nhưng Không Cấp bách

Tập trung vào các nhiệm vụ quan trọng nhưng không cấp bách. Đây là ô quan trọng nhất, vì đây là những nhiệm vụ quan trọng nhất đối với chúng ta. Những nhiệm vụ này bao gồm xây dựng mối quan hệ hoặc lập kế hoạch cho tương lai, đây là những nguyên tắc quan trọng sẽ không thể thực hiện trong một sớm một chiều. Hãy dành thời gian để hành động tập trung vào việc xây dựng các nhiệm vụ mà bạn đặt vào ô hai. Ví dụ, nếu bạn muốn cải thiện các mối quan hệ, hãy dành thời gian để gọi điện cho bạn bè hoặc thành viên gia đình trên đường lái xe về nhà thay vì nghe nhạc hoặc podcast yêu thích của bạn.

Phần 3: Cấp bách nhưng Không Quan trọng

Tập trung vào các nhiệm vụ không quan trọng nhưng cấp bách. Đây là những nhiệm vụ thường xuyên làm gián đoạn ngày của chúng ta, chẳng hạn như các cuộc gọi điện thoại hoặc cuộc họp. Nếu bạn thấy mình ưu tiên các nhiệm vụ trong ô ba, bạn sẽ kết thúc bằng việc phản hồi các nhiệm vụ dựa trên ưu tiên của người khác, không phải của chính bạn. Điều này có thể dẫn đến một số hậu quả như tập trung ngắn hạn hoặc cảm thấy cuộc sống của bạn mất kiểm soát.

Phần 4: Không Cấp bách và Không Quan trọng

Tập trung vào các nhiệm vụ không quan trọng cũng không cấp bách. Những nhiệm vụ này bao gồm những việc hoàn toàn lãng phí thời gian như xem hết một bộ phim Netflix trong một ngày hoặc cuộn mạng xã hội vô nghĩa trong giờ làm việc. Những nhiệm vụ này dẫn đến một cuộc sống hoàn toàn phụ thuộc và khiến mọi người bị đuổi việc.

Vậy tại sao lại tập trung vào ô hai? Như đã đề cập trước đây, đây là những nhiệm vụ quan trọng nhất đối với chúng ta. Chúng tập trung vào việc xây dựng mối quan hệ, lập kế hoạch, tập thể dục và chuẩn bị. Tất cả những điều quan trọng cho hạnh phúc của bạn, nhưng bạn gạt chúng sang một bên vì bạn nghĩ mình không có thời gian cho chúng. Nhưng làm thế nào để bạn có thể dành thời gian cho chúng? Bằng cách học cách nói không với các hoạt động khác. Nói không với các hoạt động ngay cả khi chúng có vẻ cấp bách và học cách ủy quyền hiệu quả.

Bằng cách ưu tiên ô hai, bạn bắt đầu tiếp cận các nhiệm vụ của mình từ trong ra ngoài. Bạn bắt đầu với nền tảng nguyên tắc vững chắc của mình, và khi các vấn đề phát sinh, bạn bắt đầu nhìn nhận chúng như những mảnh ghép của một bức tranh toàn cảnh. Ví dụ, khi làm việc với các quản lý trung

Chương 5: Thói quen 4 – Nghĩ Win-Win (Think Win-Win)

Cuộc sống là một cuộc chiến sinh tồn. Đó là về sự cạnh tranh khốc liệt, tàn nhẫn và nếu bạn phải nói dối và gian lận để đạt được những gì mình muốn thì cứ như vậy. Bạn có tin điều đó không? Cuộc sống thực sự là một cuộc chiến sinh tồn? Nếu bạn phải nói dối và gian lận, chẳng phải bạn đang đi ngược lại những nguyên tắc về sự trung thực và chính trực của mình sao? Thật không may, đây là tư duy mà nhiều người sở hữu trong xã hội ngày nay. Họ tin rằng để thắng, bạn phải thua. Nhưng nếu tôi nói với bạn rằng cuộc sống không nhất thiết phải như vậy thì sao? Thay vào đó, cuộc sống không nhất thiết phải là một cuộc cạnh tranh, cả hai bên đều có thể thắng. Bằng cách tạo ra tư duy win-win, bạn có thể bắt đầu thiết lập các mối quan hệ thành công, phụ thuộc lẫn nhau.

Áp dụng tư duy win-win có nghĩa là bạn cần thay đổi cách nhìn nhận của bạn về sự tương tác giữa con người. Trên thực tế, Covey giải thích có 6 cách nhìn nhận.

Cách nhìn nhận đầu tiên là Win-Win (cùng thắng), trong đó cả hai người đều thắng. Các vấn đề được giải quyết bằng cách tạo ra một giải pháp có lợi cho cả đôi bên, thỏa mãn cả hai bên.

Cách nhìn nhận thứ hai là Win-Lose (thắng – thua), trong đó mọi người nghĩ “Nếu tôi thắng, bạn thua.” Những người Win-Lose sử dụng quyền lực, vị trí và uy tín của họ để tác động đến người khác để đạt được những gì họ muốn.

Cách nhìn nhận thứ ba là Lose-Win (thua – thắng), trong đó mọi người nghĩ “Nếu tôi thua, bạn thắng.” Những người Lose-Winを目指す làm hài lòng những người xung quanh và tìm kiếm sự nổi tiếng và chấp nhận.

Cách nhìn nhận thứ tư là Lose-Lose (cùng thua), trong đó cả hai bên đều thua. Bất cứ khi nào hai người theo chủ nghĩa Win-Lose hoặc hai người kiên quyết, cứng đầu và bị cái tôi chi phối đàm phán với nhau, thì kết quả luôn luôn là thua-thua.

Cách nhìn nhận thứ năm là Win (thắng), trong đó mọi người đơn giản là không quan tâm đến kết quả cho bên kia miễn là họ thắng.

Cách nhìn nhận cuối cùng là Win-Win hoặc No Deal (cùng thắng hoặc không thỏa thuận), trong đó mọi người tin rằng nếu không thể đạt được thỏa thuận có lợi cho cả hai bên thì sẽ không có thỏa thuận nào được thực hiện.

Khi cố gắng tìm giải pháp, điều quan trọng nhất là ý thức tìm ra giải pháp phù hợp với các nguyên tắc của bạn. Đây là một ví dụ về Nguyên tắc dồi dào (Principle of Abundance). Nguyên tắc Dồi dào chấp nhận một Tâm lý Dồi dào, có nghĩa là bạn tin rằng có đủ thứ cho tất cả mọi người. Những người không có Tâm lý Dồi dào thì lại có Tâm lý Khan hiếm và tin rằng nếu bạn thắng, thì người khác phải thua. Nói cách khác, họ có tâm lý “thành phố này không đủ rộng cho cả hai chúng ta”.

Nếu bạn nghĩ theo kiểu win-win, cuối cùng bạn sẽ xây dựng được các mối quan hệ tích cực vì bạn sẽ củng cố cả hai bên thay vì dần dần hủy hoại một bên. Một bài tập tốt để bắt đầu suy nghĩ về cách bạn có thể thực hiện tư duy này là xác định một mối quan hệ mà bạn có thể受益 (shòu yì -受益 nghĩa là được hưởng lợi) từ giải pháp win-win. Bây giờ hãy đặt mình vào vị trí của người kia và viết ra những giải pháp mà người kia coi là chiến thắng. Bây giờ hãy viết ra những gì bạn coi là chiến thắng. Hãy cố gắng đưa ra một giải pháp kết hợp các chiến thắng có lợi cho cả hai bên.

Chương 6: Thói quen 5 – Seeking First to Understand, Then to Be Understood (Tìm cách hiểu người khác trước, rồi hãy mong được hiểu)

Hãy tưởng tượng bạn đến gặp bác sĩ đo mắt và giải thích với bác sĩ rằng bạn đang gặp khó khăn trong việc nhìn thấy các biển báo ở xa. Sau đó, bác sĩ tháo kính của mình ra và đưa cho bạn, nói “Cái này đã hiệu quả với tôi trong nhiều năm! Hãy thử đeo chúng vào, chúng cũng sẽ hiệu quả với bạn!” Không hỏi bất kỳ câu hỏi nào, không thực hiện bất kỳ bài kiểm tra nào, bác sĩ chỉ đưa ra một giải pháp đơn giản mà rất có thể sẽ không hữu ích. Bạn sẽ không quay lại gặp bác sĩ đó, bạn không thể tin tưởng anh ấy.

Bây giờ hãy nghĩ về bản thân bạn đang trải qua một giai đoạn khó khăn trong cuộc sống: ly hôn, cái chết của người thân, mất việc. Bạn sẽ tìm kiếm lời khuyên từ ai? Một người chưa bao giờ ở trong hoàn cảnh của bạn và không thể hiểu được những gì bạn đang trải qua, hay một người hiểu tình hình của bạn? Một người hiểu! Bạn tin tưởng những người lắng nghe bạn và bạn tôn trọng lời khuyên của họ.

Cho dù đó là bác sĩ hay bạn bè, bạn tin tưởng những người hiểu bạn đang trải qua điều gì và chìa khóa để hiểu là thông qua lắng nghe. Nếu bác sĩ lắng nghe bạn, anh ấy sẽ biết cách giúp bạn tốt hơn thay vì chỉ đưa cho bạn một cặp kính ngẫu nhiên để giải quyết vấn đề của bạn. Nói về lắng nghe, hình thức lắng nghe hiệu quả nhất là lắng nghe thấu cảm, đòi hỏi phải thay đổi nhận thức để đạt được. Bạn thấy đấy, thông thường chúng ta không tìm cách hiểu người khác trước, thay vào đó, chúng ta tìm cách được người khác hiểu. Tại bất kỳ thời điểm nào, một người đang nói hoặc chuẩn bị nói, chứ không phải chuẩn bị để hiểu.

Theo các chuyên gia giao tiếp, chỉ có 10% giao tiếp của chúng ta được thể hiện bằng lời nói. 30% được thể hiện bằng âm thanh và 60% được thể hiện bằng ngôn ngữ cơ thể. Nếu chúng ta thay thế những phản hồi thông thường của mình bằng lắng nghe thấu cảm, bạn sẽ thấy rằng bạn không nhất thiết phải tập trung vào lời nói để thực sự hiểu người khác. Thay vào đó, bạn nên quan sát cuộc trò chuyện thông qua cảm xúc và ý nghĩa đằng sau những lời được nói. Khi loại bỏ những từ ngữ, cảm xúc nào đang được truyền tải?

Mặc dù kỹ năng này cần thời gian và thực hành, nhưng việc học cách lắng nghe thấu cảm chắc chắn không phải là điều không thể. Một khi bạn thành thạo kỹ năng tìm cách hiểu người khác, thì bạn có thể tập trung vào việc được hiểu. Khi chúng ta thực sự hiểu người khác, chúng ta có thể giao tiếp và trình bày ý tưởng của mình một cách thích đáng, xây dựng lòng tin và uy tín hơn là hạ bệ người khác.

Chương 7: Thói quen 6 – Tương tác Tích cực (Synergize)

Mọi người đều khác nhau, phải không? Thế giới sẽ là một nơi khá nhàm chán nếu tất cả chúng ta đều suy nghĩ giống nhau và không thể học hỏi lẫn nhau. Thực tế, chúng ta cần nhau. Trong chương trước, chúng ta đã thảo luận về việc hiểu và lắng nghe nhau để giao tiếp hiệu quả. Bây giờ, chúng ta có thể tập trung vào việc làm việc với nhau thông qua Nguyên tắc Thực thi Theo Nhóm (Principle of Team Execution) – nguyên tắc rằng chúng ta cần nhau để phát triển mạnh, và cả tính độc lập và phụ thuộc lẫn nhau đều cần thiết cho các tương tác hiệu quả.

Bằng cách hiểu và đánh giá cao những khác biệt trong quan điểm của người khác, bạn tạo ra cơ hội cho Tương tác Tích cực (Synergy). Tương tác Tích cực là một khái niệm cho rằng giá trị tổng hợp của mỗi cá nhân sẽ lớn hơn nếu mỗi cá nhân vẫn độc lập. Nói cách khác, “hai cái đầu thông minh hơn một.” Mặc dù mỗi người suy nghĩ khác nhau, nhưng mỗi người đều mang lại thứ gì đó có lợi cho lợi ích lớn hơn. Tương tác Tích cực cho phép bạn mở ra những cơ hội mới với những khả năng vô tận. Tương tác Tích cực cho phép bạn lắng nghe những điểm khác biệt của nhau và xác định cách cùng nhau giải quyết một thách thức chung.

Vậy làm thế nào để bạn bắt đầu tương tác tích cực với nhóm của mình? Bắt đầu với thói quen 4 và 5 và suy nghĩ về các tình huống win-win trong khi cố gắng thực sự hiểu những người xung quanh bạn. Bằng cách đánh giá cao những quan điểm và ý kiến khác nhau của mỗi người, bạn có thể bắt đầu xây dựng thứ gì đó to lớn hơn chính mình. Ví dụ, một bộ phim hay không được tạo ra bởi một người. Hãy xem những bộ phim như Chúa tể của những chiếc nhẫn hoặc Star Wars. Nếu không có một nhóm gồm những người sáng tạo, thiết kế, biên kịch, v.v., thì bộ phim sẽ không bao giờ trở nên sống động như vậy. Mỗi thành viên trong nhóm đều có những điểm mạnh riêng mà họ mang lại cho dự án, mang lại lợi ích cho toàn bộ dự án. Bằng cách đánh giá cao những khác biệt về tinh thần, cảm xúc, tâm lý giữa mọi người, bạn có thể bắt đầu tương tác tích cực và tạo ra thứ gì đó lớn hơn những gì bạn có thể tự mình làm được.

Bắt đầu đánh giá cao những khác biệt này cần thời gian và kiên nhẫn, đặc biệt là khi có những người trong cuộc sống mà bạn không hòa hợp. Nhưng tại sao bạn không hòa hợp? Bạn có thể suy nghĩ khác với người đó, vậy làm thế nào để bạn có thể bắt đầu mở lòng với những khác biệt này? Bắt đầu bằng cách tạo danh sách những người mà bạn không hòa hợp. Chọn chỉ một người và xác định quan điểm của họ khác với quan điểm của bạn như thế nào. Làm thế nào để bạn có thể tìm thấy sự tương tác tích cực giữa quan điểm của bạn và quan điểm của họ? Làm thế nào để bạn có thể cởi mở hơn và tự tin hơn về những khác biệt của họ?

Chương 8: Thói quen 7 – Rèn Giũa Cái Cưa (Sharpen the Saw)

Các đầu bếp sử dụng dao của họ mỗi ngày, họ liên tục chặt, thái và cắt nhỏ thức ăn, cuối cùng khiến dao của họ bị cùn. Liệu họ có vứt dao đi và mua một cái mới? Không, họ mài nó. Giống như dao của đầu bếp, chúng ta cũng phải mài giũa bản thân. Chúng ta phải dành thời gian cho bản thân về mặt thể chất, tinh thần, trí óc và xã hội. Bằng cách mài giũa cái cưa của bạn trong bốn lĩnh vực này, bạn có thể thấy kết quả cho hiệu quả lâu dài.

Cải thiện bản thân về thể chất có nghĩa là ăn uống lành mạnh, nghỉ ngơi đầy đủ và tập thể dục thường xuyên để xây dựng sự dẻo dai, sức bền và sức mạnh. Giữ cho mình năng động sẽ giúp bạn rèn luyện thói quen chủ động (habit one). Bạn phải trở nên chủ động đối với việc tập thể dục thay vì phản ứng với những lực cản trở bạn tập luyện.

Tập trung vào chiều kích tâm linh của bạn không nhất thiết có nghĩa là áp dụng một tôn giáo cụ thể nào, mà thay vào đó, nó có nghĩa là bạn nên kiểm tra cuộc sống của mình và chú ý đến hành động của mình. Mục tiêu của việc rèn giũa bản thân về mặt tinh thần có thể bao gồm thiền, cầu nguyện hoặc kết nối với thiên nhiên. Chiều kích Tâm linh có thể giúp bạn thực hành thói quen hai vì bạn liên tục sửa đổi các nguyên tắc và giá trị cốt lõi của mình.

Để duy trì sức khỏe tinh thần, bạn có thể đọc những cuốn sách hay, ghi nhật ký suy nghĩ và hiểu biết của mình và hạn chế các chương trình truyền hình chỉ xem những chương trình làm phong phú cuộc sống và trí óc của bạn. Bạn cũng có thể học một ngôn ngữ mới hoặc tham gia các khóa học để học hỏi những điều mới. Có rất nhiều cách để làm phong phú bản thân về mặt tinh thần. Ngoài ra, việc tập trung vào sức khỏe tâm thần sẽ giúp bạn thực hành thói quen ba vì bạn sẽ sử dụng các kỹ năng quản lý thời gian của mình để tối đa hóa thời gian và tài nguyên của mình.

Cuối cùng, điều quan trọng là phải cải thiện sức khỏe xã hội và cảm xúc của bạn. Rèn giũa bản thân về mặt xã hội để phát triển các mối quan hệ ý nghĩa có nghĩa là bạn phải tìm cách hiểu người khác, đóng góp vào các dự án ý nghĩa giúp cải thiện cuộc sống của người khác, duy trì Tâm lý Dồi dào và giúp người khác đạt được thành công của riêng họ. Bằng cách cải thiện sức khỏe xã hội và cảm xúc, bạn đang thực hành các thói quen 4, 5 và 6 bằng cách áp dụng tư duy win-win, tìm cách hiểu người khác và tìm ra các giải pháp cùng có lợi thông qua sự tương tác tích cực.

Nếu bạn đang tự hỏi làm thế nào bạn có thể rèn giũa bản thân trong bốn lĩnh vực này, hãy bắt đầu bằng cách lập danh sách các hoạt động sẽ giúp bạn tự đổi mới trong từng danh mục. Chọn một hoạt động từ mỗi lĩnh vực và cam kết hoàn thành hoạt động đó vào tuần tới. Vào cuối tuần, hãy đánh giá hiệu quả của bạn và đặt câu hỏi điều gì dẫn đến thành công hay thất bại của bạn.

Chương 9: Tổng kết

Để trở thành một người cực kỳ hiệu quả, bạn phải áp dụng bảy thói quen sau:

1. Chủ động (Be Proactive). Dừng phản ứng và bắt đầu hành động. Thay vào đó, hãy kiểm soát và chịu trách nhiệm về cuộc sống của bạn.
2. Bắt đầu với mục tiêu cuối cùng (Begin with an End in Mind). Dừng làm việc vô định hướng vào bất cứ công việc nào xuất hiện. Thay vào đó, hãy có tầm nhìn cho tương lai của bạn và điều chỉnh các hành động của bạn để biến tầm nhìn đó thành hiện thực.
3. Ưu tiên việc quan trọng (Put First Things First). Dừng lãng phí thời gian vào những nhiệm vụ có vẻ cấp bách trong lúc này, nhưng không phù hợp với mục tiêu của bạn. Thay vào đó, hãy ưu tiên các nhiệm vụ của bạn và tập trung vào những mục tiêu quan trọng nhưng không cấp bách.
4. Nghĩ Win-win (Think Win-Win). Dừng suy nghĩ rằng bạn phải thắng hoặc thua. Thay vào đó, hãy đưa ra giải pháp có lợi cho cả hai bên.
5. Tìm cách hiểu người khác trước, rồi hãy mong được hiểu (Seek First to Understand, Then to Be Understood). Dừng vội đưa ra giải pháp hoặc phản hồi. Thay vào đó, hãy lắng nghe thấu cảm để hiểu những người xung quanh bạn, sau đó hãy truyền đạt những ý tưởng phù hợp với cảm xúc của người khác.
6. Tương tác Tích cực (Synergize). Dừng làm việc độc lập. Thay vào đó, hãy tận dụng điểm mạnh của những người xung quanh bạn để tạo ra thứ mà bạn không bao giờ có thể tạo ra được một mình.
7. Rèn giũa cái cưa (Sharpen the Saw). Dừng làm việc quá sức. Thay vào đó, hãy tiếp tục trau dồi bản thân về mặt tinh thần, thể chất, tâm linh và xã hội.

=============
Tóm tắt bởi: by Lea Schullery
Biên tập lại: Book.vn team